Lopende studieprojecten

In de loop der jaren ging onze aandacht steeds naar goed omschreven projecten en thema’s met betrekking tot geschiedenis en archeologie rond de Leie, de Schelde en de Mandel; alle periodes werden benaderd en niet zelden werd vergelijkingsmateriaal uit het buitenland (vooral Noord-Frankrijk, Engeland en Duitsland) in onze publicaties verwerkt.

(M= nummer van de Monografie)

Voor de Steentijd noemen we de Michelsbergcultuursites van Bellegem en Spiere ( M – Monografie 19 en 26). IJzertijd werd bestudeerd in Spiere (M 47). De Romeinse tijd werd benaderd voor Harelbeke (M 1 en 94), Kortrijk (M 25, 29, 32, 66 en 93), Heestert (M 8) en Spiere (M 17). Deze periode van de 1e tot de 4e eeuw werd regionaal samengevat voor de regio van Kruishoutem tot Wervik en van Mandel tot Schelde (M 100); door studie van Watten en de Vlaamse kustvlakte (M 111) werd de basis gelegd voor de benadering van Kortrijk tijdens de laat-Romeinse tijd. Dorpsmonografieën (M 2, 3 en 5) en synthese-overzichten (M 10, 34 en 56) vullen deze gegevens verder aan.

De studie met betrekking tot middeleeuwen en moderne tijden kwam ruim aan bod in diverse disciplines en onderwerpen! De boeiende stadsgeschiedenis van Menen met ruime aandacht voor archeologie en topografie (M 16, 72, 74 en 77) werd geplaatst in het kader van regionale, militaire gebeurtenissen (M 24, 71 en 78) en vond zijn weerslag in aandacht voor de landelijke bewoningskernen zoals Vichte en Moen (M  55 en 97).

Opgraving van de abdij van Wevelgem (M 18, 38) werd gevolgd door een regionale synthese van de acht Zuid-Westvlaamse abdijvestigingen van Citeaux (M 88). Blikvanger was het onderzoek van de abdij van Groeninge in Kortrijk (M 28 en M 32).

Recent is de synthesestudie rond de Geschiedenis van Harelbeke; oude gegevens werden door nieuwe elementen verder verfijnd. Aandacht voor landelijke architectuur vinden we terug in de kastelen van Bellegem-Mortaigne en Moorsele-dorpsheerlijkheid (M 13 en 21). Uniek was de totaalstudie over Metseltekens in West-Vlaanderen en Noord-Frankrijk (M  35). Overige aspecten van het jarenlange onderzoek zijn verder de volksdevoties (pelgrimsinsignes) (M 82), de luchtfotografie (M 85) en de numismatiek (muntschatten) (M 42 en 44).

Archeologie Zuid-West-Vlaanderen ontdekte op 1 november 1977 de uitzonderlijke site van Spiere, genaamd “De Hel”. Dit had de publicaties van Jan Van Moerkerke en Christian Casseas over de vuurstenen uit de Michelbergcultuur tot gevolg. Dit mondde uit in de grootschalige Ijzertijdvondsten, Romeinse kalkovens en een grote agrarische nederzetting, behorend tot de zgn. “Michelberg-groep”.

Na de publicaties over de Franse Linies (2011) en de Burcht van Helkijn (2012) werkt een groep auteurs nu aan een globale studie over “Kerk, Kasteel en heerlijkheid van Spiere”. Net zoals een eerder verschenen studie wordt dit een modelpublicatie over feodaliteit, instellingen en architectuur tijdens het Ancien Régime.

Van regionaal belang is de opmaak van een archeologische kaart van Zuid West Vlaanderen. Van Menen en van Kuurne zijn thans de deelgemeenten Ingooigem en Bissegem in uitvoering. Aanvullend nam het luchtfotografisch onderzoek een grote ontwikkeling. Met thematische studies belichten wij Kortrijk als voornaam productiecentrum van aardewerk door de eeuwen heen.